مدتی است که در وبلاگم در مورد لینوکس صحبت می‌کنم و دوست دارم افراد بیشتری را با این سیستمعامل آشنا کنم . داستان از این قرار است که در دنیای کامپیوتر شخصی به نام ریچارد استالمن ایده ای را مطرح کرد که ما امروز لینوکس را داریم . البته نمی‌توان از نقش لینوس توروالدز هم غافل ماند که لینوکس مدیون آن است . آقای توروالدز کرنل لینوکس را نوشت و باعث شد امروز کلی توزیع از لینوکس داشته باشیم . وقتی که می‌گوییم مک همه می‌دانند که دقیقا از چه سیستمعامل صحبت می‌کنیم و چه ظاهر و شکل و شمایلی را متصور می‌شویم . وقتی از کلمه ویندوز استفاده می‌کنیم هم به همین صورت است . می‌دانیم که دقیقا در مورد چه ظاهری صحبت می‌کنیم و ویندوز دقیقا به چه سیستم‌عاملی گفته می‌شود .
اما این مساله در مورد گنو/لینوکس که به اختصار لینوکس خوانده می‌شود کاملا متفاوت است . لینوکس ۶۰۰ توزیع دارد که برخی از آنها دیگر بروزرسانی و پشتیبانی نمی شود. اما توزیع چیست و چرا ما یک لینوکس واحد نداریم که مانند ویندوز باشد و وقتی اسمش را می‌آوریم دقیقا یک سیستمعامل در ذهن متصور شود که منظور کدام سیستم عامل است. دلیلش این است که کرنل ویندوز و مک همه کلوز سورس هستند و یک کرنل آزاد نیستند . اما کرنل لینوکس تحت لیسانس GPL منتشر می‌شود. این بدین معنیست که اولا تحت لیسانس تجاری نیست و استفاده از آن آزاد و رایگان است . دوما تحت لیسانس دامنه آزاد نیست که شخصی بتواند آن را دریافت و سپس سیستم عاملش را بسازد و بعد در نهایت آن سورس آن را ببندد و تجاری کند. داستان دقیقا از این قرار است که اگر شخصی کرنل لینوکس را برداشت و به کمک آن سیستم‌عاملی ساخت باید آن را آزاد منتشر کند. کزنل در اصل هسته سیستم عامل است . شما میتوانید کرنل را بردارید و نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های خودتان را رویش سوار کنید و سپس در قابل سیستمعامل و دیسترو خودتان آن را منتشر کنید تا همه بتوانند استفاده کنند. برای همین هم لینوکس توزیع‌های زیادی دارد. هر شخصی کرنل لینوکس را دانلود و سپس آن را توسعه داده و نرم‌افزارهای سیستمی و اپلیکیشن‌های خودش را نوشته و برایش رابط کاربری طراحی کرده و در نهایت یک سیستمعامل ساخته و شده یکی از توزیع‌های لینوکس مثل فدورا و ردهت و دبین و مینت و غیره. پس حال فهمیدیم که چرا لینوکس این میزان توزیع از خودش دارد و شما لازم است که توزیعی که به آن نیاز دارید را نصب کنید. چون هرکسی می‌تواند کرنل را دانلود و توزیع خودش را بسازد . اما یک سری از توزیع‌ها هستند که پشتیبانی دارند و پشتشان یک کامیونیتی بزرگی از برنامه‌نویسان و توسعه دهندگان است . چون لینوکس آزاد است پس افراد برای نیاز خودشان آن را توسعه می‌دهند و سپس آن را منتشر می‌کنند و همه این کارها به رایگان صورت می‌گیرد. برای همین هم هست که اکثر افرادی که قصد دارند به تازگی با این دنیا آشنا شوند متاسفانه نمی‌دانند که کدام توزیع را نصب کنند. در این پست به معرفی محبوب‌ترین و معروف‌ترین توزیع‌های لینوکس خواهیم پرداخت. برای خواندن لیست این توزیع‌ها میتوانید به ادامه مطلب بروید.
اوبونتو / Ubuntu
اولین توزیع لینوکسی است که اکثر افراد مبتدی به آن مراجعه می‌کنند . اوبونتو پایدار است و مشکلات آن به حداقل رسیده است . اصطلاحا اوبونتو را Debian based می‌نامند . این بدین معنی است که سیستمعامل اوبونتو در اصل یک توزیعی از سیستمعامل دبین است که خود دبین یک توزیعی است که به کمک کرنل لینوکس ساخته شده است . رابط کاربری گرافیکی اوبونتو گنوم است . اما اگر کمی حرفه‌ای هستید میتوانید آن را تغییر دهید . اکنون که این پست در حال نوشته شدن است ، نسخه ۲۲.۰۴ اوبونتو منتشر شده است و قرار است تا سال ۲۰۳۲ پشتیبانی و آپدیت شود . یک نوار کناری دارد که میتوانید نرم افزار‌های مورد نیازتان را در آن Fav کنید . اوبونتو از گوگل کرومیوم و اپرا هم پشتیبانی می‌کند اما مرورگر سیستم و اصلی آن فایرفاکس می‌باشد . اوبونتو همچنین از تلگرام دسکتاپ، اسپاتیفای،اسکایپ و حتی اتم و اسلک پشتیبانی می‌کند و شما میتوانید به سادگی آنها را نصب کنید . همچنین شما میتوانید از نرم افزار LibreOffice نیز که مشابه نرم افزار‌های آفیس ویندوز هستند استفاده کنید. شاید آن امکانات را نداشته باشند اما کار راه انداز هستند و به سادگی میتوانید در آنها به انجام کارهای اداری خودتان مشغول شوید . نرم‌افزار پیشفرض اوبونتو برای چک کردن ایمیل‌ها نرم افزار محبوب thunderbird است. نرم افزاری که من هم برای چک کردن ایمیل‌هایم از آن استفاده می‌کنم . شما میتوانید هر قسمت ظاهری آن را از طریق تنظیمات تغییر دهید . با لپ‌تاپ های HP و Dell و Lenovo نیز کارایی حداکثری دارد . پس اگر لپ‌تاپ های این سه برند را دارید خیالتان از نصب اوبونتو راحت باشد . اوبونتو از ورود به وسیله اثر انگشت نیز استفاده می‌کند. پس اگر حسگر اثر انگشت در کامپیوترتان دارید اوبونتو گزینه خوبیست . اوبونتو رایگان است مثل همه توزیع‌های لینوکسی و متناوبا آپدیت می‌شود . از امنیت خوبی نیز برخوردار است چون جامعه بزرگی از توسعه دهندگان آن را توسعه داده و شرکت کنانیکال آن را منتشر می‌کند . اوبونتو از پکیج‌های deb استفاده می‌کند و همچنین از پکیج‌های Snapکه امنیت بیشتری دارند و بیشتر بروز می‌شوند . در لینوکس به نرم افزار پکیج می‌گویند به این دلیل که کد‌های کامپایل شده برنامه در یک پکیج عرضه می‌شوند و سپس روی سیستم عامل نصب می‌شوند. اوبونتو برای شروع سیستمعامل پایدار خوبی است. اوبونتو را میتوانید از اینجا دریافت کنید
مینت / Mint
همانطور که اوبونتو خودش Debian based بود ، مینت هم Ubuntu based است. این بدین معنی است که از پکیج‌های deb پشتیبانی می‌کند و تقریبا شبیه اوبونتو است . کار با مینت ساده تر از اوبونتو است . به این دلیل که شما به سادگی میتوانید فایل‌های deb. خودتان را با دبل کلیک روی آن نصب کنید . مینت از ظاهر Cinnamon استفاده می‌کند که تقریبا شکل ویندوز است . یک نوار ابزار در پایین دارد با یک دکمه استارت. نسخه‌های قدیمی اوبونتو به مانند ویندوز دسکتاپ ندارد اما مینت از دسکتاپ پشتیبانی می‌کند و شکل ویندوز طراحی شده است . از طرفی پکیج‌های اضافی برای راحتی کاربرانی که به تازگی از ویندوز مهاجرت کرده‌اند دارد . از اکثر نرم‌افزارهای رایگان ویندوز مثل خود گوگل کروم و.. نیز پشتیبانی می‌کند . کار با لینوکس مینت بسیار راحت است . همچنین شما میتوانید از دیگر دسکتاپ‌های مینت استفاده کنید که پایدارتر و سبکتر هم هستند. اما Cinnamon نسخه شیک و پر امکانات لینوکس مینت است که به سادگی میتوانید از آن استفاده کنید . بزودی آموزش نصب و آماده سازی لینوکس مینت به دلیل اینکه کاربران ویندوز بهتر به این سیستم عامل روی می آورند در این وبلاگ نمایش داده خواهد شد . لینوکس مینت را میتوانید از اینجا دریافت کنید
المنتری او اس / Elementary OS
آیا تا به حال آرزوی داشتن یک مک بوک با ظاهر سیستمعامل مک را داشته‌اید؟ المنتری او اس با کمک لینوکس و اوبونتو این امکان را به شما میدهد . المنتری هم Ubuntu based است . یعنی از پکیج‌های deb پشتیبانی می‌کند. المنتری هم به صورت پیشفرض نرم‌افزارهای خوبی را دارد که از آنها می‌توان به Aesop که یک نمایش دهنده PDF درجه یک است اشاره کرد . میتوانید به وسلیه Agenda کارهایتان را مدیریت کنید و to-do-list بسازید . Badger به شما اخطار میدهد که زیادی پشت کامپیوتر نشسته اید و بهتر است کمی پلک بزنید و از صندلی‌تان بلد شید و قدمی بزنید . المنتری او اس هم مانند لینوکس مینت از نصب کننده اتوماتیک فایل‌های deb. بهره‌مند است و نیازی نیست نرم افزار دیگری را برای این کار نصب کنید . میتوانید به سادگی المنتری او اس را نصب کنید و از محیط زیبای شبیه به مک آن لذت ببرید . توجه داشته باشید که این سیستمعامل را وبلاگ هاتف بلاگ به مدت شش ماه در دست تست داشت . به عنوان یک سیستم عامل شیک گزینه بسیار عالی است اما روی پلتفرم AMD64 کارایی بهتری دارد . از طرفی سیستمعامل گاهی وقت‌ها کند می‌شود. برای کارهای روزانه گزینه خوبی است اما برای کارهای حرفه‌ای نمی‌توان به این سیستمعامل اعتماد کرد . اما برای کارهای ساده گزینه بسیار خوبی برای استفاده می‌تواند باشد. به اندازه مینت و اوبونتو پایدار نیست اما این به این معنی نیست که سیستمعامل بدی است و یا پایدار نیست. به عنوان یک تازه‌کار میتوانید آن را تجربه کنید. میتوانید المنتری را از اینجا دانلود کنید.
دیپین / Deepin
سیستمعامل چینی لینوکسی که هاتف‌بلاگ آن را تست بلند مدت نکرده است . اما آنطور که پیداست این سیستمعامل برای علاقه‌مندان مک ساخته شده است. ظاهر این سیستمعامل شبیه به مکینتاش می‌باشد . طبق بررسی‌های هاتف‌بلاگ از این سیستمعامل بر روی یک ماشین مجازی اینطور متصور است که سیستمعامل پایداری به نظر می‌رسد . البته در گزارشاتی دیده شده که ایراداتی برای اتصال وای فای وجود دارد که قابل حل است . اگر بسیار ظاهر پسند هستید دیپین گزینه خوبی برای شماست و نرم تر از اوبونتو است ( چون از ظاهر DDE به جای گنوم استفاده می‌کند) . اما این سیستمعامل چینی است و به جز سایت‌های ایرانی هیچ سایت دیگری آن را پیشنهاد نداده است . هدف من از معرفی هم آشنایی با این سیستمعامل است و اینکه به مانند بقیه این سیستمعامل هم به عنوان سیستمعامل مبتدی شناخته می‌شود . میتوانید دیپین را از اینجا دانلود کنید
زرین او اس / Zorin OS
دو سیستمعامل لینوکسی شبیه به مکینتاش معرفی کردیم و حال وقت آن رسیده که کمی به عاشقان ویندوز اهمیت بدهیم . Zorin OS یکی از توزیع‌های شبیه ویندوز (ولی زیباتر) است که طرفدارانی هم دارد . شما میتوانید به سادگی این سیستمعامل را نصب کنید . این سیستمعامل نسبتا سبک است و روی کامپیوترهای قدیمی هم اجرا می‌شود پس از این جهت نگران نباشید .بازی های متنوعی دارد و به راحتی میتوانید به خلاقیت خودتان در این سیستمعامل بپردازید و چیزهای زیادی با این سیستمعامل بسازید . این سیستمعامل رایگان است . هدف هم از ساخت این سیستمعامل دقیقا این است که افرادی که قصد دارند به تازگی از ویندوز به لینوکس مهاجرت کنند بتوانند از این سیستمعامل استفاده کنند . این سیستمعامل را میتوانید از اینجا دانلود کنید
مانجارو / Manjaro OS
توزیعی دیگر برای تازه واردان به دنیای لینوکس . مانجارو هم اکثر امکانات اوبونتو را دارد . شما میتوانید لایه‌هایتان را مدیریت کنید و سیستم عامل هم به صورت گنوم در دسترس است و هم به صورت KDE .شما میتوانید به سادگی از این سیستم عامل استفاده کنید. پخش‌کننده حرفه‌ای و نرم‌افزارهای لبیره‌آفیس به کمک شما می‌آیند تا کارهای روزمره تان را انجام دهید. مانجارو را از اینجا دانلود کنید
امیدوارم که این پست مورد استفاده شما قرار گرفته باشد و همین امروز حداقل روی یک ماشین مجازی یکی از این سیستمعامل ها را نصب و امتحان کنید . سعی کنید بیشتر با لینوکس کار کنید تا بتوانید آن را یاد بگیرید . لینوکس دنیایی است که پایان ندارد و همیشه برای یادگیری جا دارد . از این رو حتما سعی کنید آن را امتحان کنید . پیشنهاداتتان را حتما در نظرات بنویسید . اگر توزیع بهتری را می‌شناسید حتما آن را معرفی کنید و سوالاتتان را در بخش نظرات بپرسید تا به آنها پاسخ داده شود .
من خودم زوبونتو رو ترجیه میدم (:
من از یکی از دوستان در موردش پرسیدم ایراداتی بیان کرد که مجبور شدم از لیست حذف کنم .یک توزیع دیگر هم بود که دوست داشتم اون هم در لیست باشه ولی اون هم گفتند خیلی پایدار نیست پس اون رو هم از لیست حذف کردم